Karbon salınımını en az seviyeye indirmek Avrupa Birliği ve Parlamentosu’nun çok vurgu yaptığı sıkıntılardan biri. Hedefi atmosferdeki karbondioksit oranını azaltmak olan elektrikli araçlar için de piyasada geniş bir yer açıldı. Dünyanın dört bir tarafında devam eden savaşlar ise milyonların, yaşadığı coğrafyayı terk etmesine, on binlerce çocuğun vefatına, yer kabuğunun erimesine, hayvanların ve bitkilerin yok olmasına neden oldu. Pekala savaşlar atmosfere ne kadar karbon saldı?
Sadece ağaç dikmek ve çöpleri yere atmamak dünyayı daha hoş bir gezegen haline getirmek için kâfi değil. Tahminen çocuklarımıza öğretebileceğimiz kadarı bundan ibaret lakin son devrin otomotiv modası olan elektrikli araçlar da karbon salınımını azaltmayı hedefleyen yatırımlar kapsamında daha pak bir atmosfer vaat ediyor. Lakin buz dağının yalnızca görünen yüzü ile optimist bakış açımızı sürdüreduralım dünyada devam eden savaşların insanlığa bıraktığı geçmeyen yaraların acısını çekerken atmosfere de ziyan veriliyor.
KARBONDİOKSİT KABUSU BÜYÜYOR
The Guardian‘ın İklim Krizi Editörü Dharna Noor Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı yani NATO’nun yalnızca 2023 askeri harcamalarına bakıldığında atmosfere salınan karbondioksidin yaklaşık 233 milyon ton olduğunu yazdı. Rapor, üye devletlerin geçen yıl ordularına 1,34 trilyon dolar harcadığını ortaya koyarken, 2022’de bu bütçe 126 milyar dolar daha azdı.
233 MİLYON TON SERA GAZI
Üye ülkelerin başkanları NATO’nun 75. yıldönümünü kutlamak için ABD’nin başşehri Washington DC’de bir ortaya gelirken, araştırmacılar bu ülkelerin askeri bütçelerinin iklimi aşındırdığını, tahminen 233 milyon ton sera gazı ürettiğini ve birtakım ülkelerden bile daha fazla gezegeni ısıtan kirlilik ürettiğini aktarıyor.
ASKERİ HARCAMALAR YÜKSELİYOR
İngiltere’nin Ulusötesi Enstitüsü ve Tipping isimli iki memleketler arası araştırma ve savunuculuk kümesinin yeni bir raporunda, “Araştırmamız, askeri harcamaların sera gazı emisyonlarını artırdığını, kritik finansmanı iklim hareketlerinden uzaklaştırdığını ve iklim çöküşü sırasında istikrarsızlığı körükleyen silah ticaretini pekiştirdiğini gösteriyor” diyor.
Askeri harcamalar yüksek emisyonludur. Uçaklar, askeri üsler ve lojistik merkezler muazzam ölçüde fosil yakıt tüketiyor. Ve askeri teçhizatın savaşa hazır kalabilmesi için tertipli olarak çalıştırılması ve bakımının yapılması gerekiyor; bunların hepsi kirlilik yaratıyor.
Analistlerin kestirimine nazaran, üye devletlerin 2023 askeri kapasiteleri yaklaşık 233 milyon ton sera gazı üretti; bu, Kolombiya yahut Katar’ın toplam yıllık sera gazı emisyonundan daha fazla.
‘RADİKAL BİR KESİNTİ YAPMALIYIZ’
Uzmanlar “2030 yılına kadar emisyonlarda radikal bir kesinti yapmamız gerekiyor. Fakat dünya çapında, bilhassa de NATO’ya yaptığımız en büyük yatırım, askeri harcamalara aktarılıyor; bu da sorunu çözmekle kalmıyor, aslında sorunu daha da berbatlaştırıyor.” değerlendirmesinde bulunuyor.
NATO’nun üye ülkeleri geçen yıl tüm global askeri harcamaların %55’ini kapsıyordu. ABD ise bu toplamın üçte ikisinden fazlasını oluşturuyordu. NATO ülkelerinin artan askeri harcamaları, atmosfere 31 milyon tonluk ek gezegen ısınma emisyonu ekleyecek; bu yaklaşık %15’lik bir artış yahut bir yıl boyunca ortalama 6,7 milyon ABD arabasının yollara eklenmesine muadil sera gazı manasına geliyor.
Ordusu halihazırda en fazla kurumsal emisyon salan ülke olan ABD, 55 milyar dolarlık bütçe artışıyla bu artıştan en büyük paydan sorumlu oldu. Onu, askeri bütçeleri sırasıyla 16 milyar dolar, 10,9 milyar dolar ve 10,7 milyar dolar artan Polonya, İngiltere ve Almanya takip etti.
ÜLKE SİYASETLERİNİN ATMOSFER FATURASI
NATO’nun askeri harcamalarındaki artış olumlu iklim gayelerine yönlendirilseydi, bu yılki Birleşmiş Milletler iklim müzakerelerinde gelişmekte olan ülkeler için önerilen minimum iklim finansmanını büsbütün karşılayabilirdi. 2022 iddiasına nazaran, dünya silahlı kuvvetleri gezegenin ısınmasına neden olan kirliliğin en az %5,5’ini (Japonya’nın toplam ayak müsaadeden daha fazla) üretiyor.
Dünyanın en üst seviye iklim organı olan Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, Paris Muahedesi’nin daha tezli maksatlarına ulaşmak için dünyanın 2030 yılına kadar emisyonları %43 oranında azaltması gerektiğini söylüyor. Araştırmacıların hesaplarına nazaran bu gayeye ulaşmak için askeri emisyonların yıllık en az %5 oranında azaltılması gerekecek.
NATO ülkeleri 2023’te ulusal bütçelerinin en az %2’sini ordularına ayırma konusunda kalıcı bir taahhütte bulundu. Lakin araştırmacılar, bu gayretlerin global ısınmayı tetikleyerek iklim finansmanından fonların öteki istikamete çevrilmesine neden olduğunu ve dünyaya ziyan verdiğini söylüyor.
Eğer tüm üyeler %2 gayesini tutturursa, 2028 yılına kadar Rusya’nın yıllık üretimi kadar atmosfere ek sera gazı salınacak. Birleşmiş Milletler Etraf Programı iddialarına nazaran, 2,57 trilyon dolarlık ek askeri fon, düşük ve orta gelirli ülkelerin iklim ahenk maliyetlerini yedi yıl boyunca karşılamaya yetiyor.
Uzmanlar, savunma harcamalarındaki artıştan gerçek faydalananların, ittifakın çeşitli plan ve vaatlerini destekleme kelamı verdiği silah üreticileri olduğunu söylüyor.
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)