Batı Kudüs’teki Meaşearim Mahallesi’nde bulunan Şabat Meydanı’nda toplanan on binlerce Haredi, İsrail’in mecburî askerlik hizmetini protesto etti.
Ellerinde dövizler taşıyan Harediler, “Düşman ordusunda askerlik yapmayız”, “Ölürüz de askerlik yapmayacağız” halinde sloganlar attı.
Şofar (keçi yahut koç boynuzundan yapılan ve dini hedefle kullanılan enstrüman) üfleyen Harediler, birebir vakitte bölgeden geçen İsrail İskan Bakanı Yitzhak Goldknopf’un aracını taşladı.
Polise taş atmaya başlayan Harediler, etraftaki çöp konteynırlarını da ateşe verdi.
İsrail polisi, atlı birliklerle müdahale ettiği binlerce Haredi’yi, tıpkı vakitte TOMA’lardan pis kokan tazyikli su sıkarak dağıtmaya çalıştı.
ZORUNLU ASKERLİKTEN MUAFİYET KARARI
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran’da oybirliğiyle Ultra Ortodoks Yahudi erkeklerin mecburî askerlikten muaf tutulmasının yasal desteğinin bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların misyona alınması gerektiğine karar vermişti.
Kararda, askere alınmayanların kamu tarafından finanse edilen toplumsal yardım ve eğitim yardımlarından da yararlanamayacaklarına yer verilmişti.
Kararın, zarurî askerliğe uygun olduğu varsayım edilen 67 bin Haredi erkeğe toplu mu yoksa kademeli biçimde mi tevdi edileceği şimdi kesinleşmedi.
Haredi erkeklerin askerlik hizmetini yerine getirmesi gerektiği istikametindeki kararın siyasi ve toplumsal sonuçlarının olması bekleniyor.
Tarihi kıymete sahip bu karar, İsrail’de yeni bir iç düzensizliğe neden olma ve kültürel bir çatışmayı körükleme potansiyeline sahip bulunuyor.
Askerlik yapmayı reddedenler artık devlet dayanağı alamayacak. Ultra Ortodoks Musevileri askerlik hizmetinden kurtaran yasal muafiyet Mart 2024’te sona ermişti.
EK MÜHLET TALEBİ REDDEDİLMİŞTİ
Yüksek Mahkeme, mart ayında Binyamin Netanyahu hükümetinin yeni askerlik yasası hazırlanana kadar Ultra Ortodoks Musevilerin askerlik muafiyetinin uzatılması için ek müddet talebini reddetmişti.
Mahkeme, şu ana kadar askerlik şubesine yazılmamış Tevrat okullarında (Yeşivalarda) eğitim gören Haredi öğrenciler için hükümetin sağladığı fonun da kesilmesi talimatını vermişti.
İsrail Meclisinde, Haredilerin mecburî askerlikten muaf tutulmasına ait yasa tasarısı, 11 Haziran’da yapılan oylamada oy çokluğuyla kabul edilmişti.
Tasarının, yürürlüğe girmesi için ikinci ve üçüncü okumada onaylanmak üzere Meclisin Dışişleri ve Güvenlik Komitesinde tartışılması bekleniyordu.
Muhalefet partileri Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını eleştirirken, Netanyahu hükümetinde yer alan Ultra Ortodoks Musevileri temsil eden partiler ise Haredilere askerliği zarurî hale getirecek yasa tasarısına karşı çıkıyor.
HAREDİLER, İSRAİL’İN YAKLAŞIK YÜZDE 12’SİNİ OLUŞTURUYOR
Çoğu dini münasebetlerle askere gitmeyi reddeden Harediler, 9 milyonluk ülkede nüfusun yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyor.
Ülkedeki Haredi Musevilerinin büyük çoğunluğu Batı Kudüs’teki Meaşerim Mahallesi’nde ve başşehir Tel Aviv yakınlarındaki Bney Brak kentinde yaşıyor.
İsrail’de 1 Kasım 2022 seçimlerinden zaferle ayrılan Likud lideri Netanyahu’nun koalisyon ittifakında çok sağcı partilerin yanı sıra Ultra Ortodoks Şas ve Birleşik Tevrat Yahudilik partileri yer alıyor.
Laik Musevilerle ortalarında birçok bahiste görüş ayrılığı olan ve toplumun geri kalanına entegre olmayı reddeden HarediYahudilerin birden fazla, orduda dinlerinin gerektirdiği halde yaşayamayacakları gerekçesiyle askerlik yapmayı reddediyor.
Kadın ve erkekler için İsrail’de 3 yıl zarurî askerlik hizmeti bulunuyor. Ultra Ortodoks Yahudilik inanca sahip Harediler ise 26 yaşına kadar Tevrat kurslarında (Yeşiva) eğitim almaları halinde askerlikten muaf tutuluyor.
İsrail’de koalisyon ortağı Haredi partiler, “Tevrat eğitiminin temel hak olduğu” tarafında bir kanun geçirerek temsil ettikleri kesiti askerlikten muaf tutulmasını yasal teminat altına almayı planlıyordu.
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)